De Ruimte voor Ruimte regeling is veranderd met meer mogelijkheden

Een woonhuis bouwen op een mooie landelijke locatie in het buitengebied is alleen mogelijk als je gebruik maakt van de Ruimte voor Ruimte regeling. Deze regeling is voornamelijk in het leven geroepen om het mestoverschot terug te brengen en het voor intensieve veehouderijen aantrekkelijker te maken te stoppen met hun bedrijf. In de provincie Noord-Brabant hebben ze de regeling afgelopen jaar veranderd, waardoor er nu meer mogelijkheden zijn.

De regels voor het toepassen van de Ruimte voor Ruimte regeling zijn opgesteld door de provincie. Gemeenten mogen daarbij ook nog aanvullende regels stellen, hierdoor zien we soms grote verschillen. Onderstaande informatie geeft een algemeen beeld over de mogelijkheden in Brabant, wat per gemeente dus nog kan verschillen.

 
Hoe het was

Op het moment dat een intensieve veehouderij stopt, wordt gesloopt, de dierenrechten worden doorgestreept en vervolgens de milieuvergunning wordt ingetrokken, mag er onder bepaalde voorwaarden een Ruimte voor Ruimte woning terug worden gebouwd. Deze woning kan je terugbouwen op de locatie waar de sloop plaatsvindt of met een bouwtitel op een andere locatie.
 
Op basis van de oude Ruimte voor Ruimte regeling in Brabant moest er minimaal 1.000 m2 aan bedrijfsgebouwen die in gebruik zijn voor het houden van dieren worden gesloopt en moest er minimaal 3.500 kilo aan fosfaatrechten worden gesaneerd. Hiervoor mocht je een woning bouwen van maximaal 1.000 m3 met 150 m2 aan bijgebouwen. Of je kon een bouwtitel aankopen voor € 125.000. Aan deze andere locatie stellen gemeenten en provincie strenge regels. Je mag niet zomaar in het buitengebied bouwen. Er worden hiervoor specifieke gebieden en kavels aangewezen.
 
Het resultaat van de regeling is dat de gebruikers hun mogelijkheden optimaal willen benutten waardoor er zeer grote woningen worden teruggebouwd. Iets wat niet helemaal in lijn is met de behoefte van huidige woningmarkt en het past ook niet meer bij de vergrijzing- en krimpprognoses. Daarom besloot Brabant om het anders aan te pakken.

 
Beleidsregel Maatwerk Omgevingskwaliteit

Tot nu toe maakt de Ruimte voor Ruimte regeling het mogelijk om zeer grote woningen te realiseren in het buitengebied en was het enkel toegestaan om vrijstaande woningen te bouwen. Dit heeft de provincie Noord-Brabant nu op de schop genomen door de Ruimte voor Ruimte regeling en enkele andere regels te vervangen door de 'Beleidsregel Maatwerk Omgevingskwaliteit’. Dit zorgt ervoor dat op slooplocaties in het buitengebied meer mogelijkheden geboden worden voor andere soorten woningen.

Nieuwe bouwmogelijkheden buitengebied

In de nieuwe beleidsregel Maatwerk Omgevingskwaliteit wil de provincie Brabant zoals de naam het al zegt de omgevingskwaliteit verbeteren. En dit betekent niet zozeer het toevoegen van grote woningen in het buitengebied. De nieuwe regeling maakt het nu bijvoorbeeld ook mogelijk om andere woningtypen te bouwen. Het is nu bijvoorbeeld ook mogelijk om meerdere woningen te realiseren met een maximale bouwmassa van 1000m3, gebouwen te splitsen of Tiny Houses te bouwen.

 
Berekenen van de Tegenprestatie

Waar de Ruimte voor Ruimte regeling een duidelijk beeld gaf hoe een bouwtitel samengesteld kon worden is de nieuwe Beleidsregel Maatwerk Omgevingskwaliteit veel uitgebreider en omvangrijker. Om te berekenen hoe een bouwtitel opgebouwd kan worden is een rekenmodule gemaakt. Hierin wordt gekeken naar wat de tegenprestatie is om een fysieke bouwtitel samen te stellen. De fysieke bouwtitel moet een waarde van € 125.000 hebben. Dit is vergelijkbaar met de bouwtitel zoals we die kennen van Ruimte voor Ruimte.
 
De tegenprestatie kan onder andere bestaan uit:
-       Intrekken van milieuvergunning en natuurvergunning
-       Sloop van bedrijfsgebouwen
-       Sloop van overige voorzieningen (zoals bijvoorbeeld een mestplaat)
-       Sloop van kassen
-       Aanplanten van landschappelijke elementen
-       Versterken van de natuur
 
De rekenmodule berekent wat de tegenprestatie moet zijn. Zo is het al mogelijk om een (gedeeltelijke) bouwtitel aan te kopen vanaf € 20.000, wat gelijk staat aan de bouw van een Tiny House. Door de invoer van de gedeeltelijke bouwtitels is het nu ook mogelijk om een deel te slopen, bijvoorbeeld voor € 60.000, en het andere deel als bouwtitel aan te kopen om op de beoogde tegenprestatie uit te komen. Deze nieuwe regeling is dus vooral interessant als je zelf gaat slopen of saneren, maar zelf niet een gehele titel kan samenstellen. Bovendien is de regeling niet meer alleen bedoeld voor intensieve veehouderijen, maar voor de hele sector, inclusief glastuinbouw en niet-agrarische bedrijven.

 
Lopende procedures Ruimte voor Ruimte

Voor de procedures die al lopen wordt nog gebruik gemaakt van de oude Ruimte voor Ruimte regeling. Alle nieuwe projecten vanaf 1-1-2023 worden wel op basis van de nieuwe beleidsregels benaderd.