Paarden en Geurhinder

Richtafstand paardenhouderij

Regels voor het bouwen of uitbreiden van een paardenstal zijn voor bedrijven als er sprake is van een (vergunningplichtige) milieubelastende activiteit. Er zijn natuurlijke meerdere regels, maar in dit artikel focussen we ons op de wetgeving die geldt op het gebied van geurhinder.

Ook als je bedrijf in het bezit is van een vergunning of melding die voldoet aan de milieueisen is het nog steeds vereist om rekening te houden met bepaalde afstanden, de zogenaamde richtafstand. De richtafstand geeft informatie over de afstand die een paardenbedrijf moet hebben tot geurgevoelige objecten zoals woningen. De richtafstanden zijn vastgesteld door de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) en worden bepaald aan de hand van de milieucategorie van het bedrijf. Hierbij wordt gekeken naar de aard en omvang van de milieubelasting om hinder en gezondheidsrisico’s als gevolg van stank te voorkomen. Factoren die hierbij meespelen zijn:

• Milieucategorie variërend van 1 t/m 5,2

• VNG-afstandenlijst die per milieucategorie een aanbevolen richtafstand tot milieugevoelige functies bevat

• Soort milieubelasting: bijvoorbeeld geluid, geur, stof of gevaarlijke stoffen

• Omvang van het bedrijf

• Omgevingsplan en ruimtelijke inrichting

• Afwijkingen en maatwerk indien er sprake is van specifieke omstandigheden

Voordelen geurrestricties paardenhouders

Deze regels zijn er niet alleen om de omgeving waarin een paardenhouderij zich bevindt te beschermen en te voorkomen dat zij hinder van dit bedrijf ondervinden, maar ook om de paardenhouderij zelf te beschermen. Zo mogen er dankzij deze wetgeving andersom ook geen geurgevoelige objecten zoals woningen te dicht tegen een paardenbedrijf aangebouwd worden. Dit om te voorkomen dat het beperkingen voor het bedrijf oplevert. De wet houdt niet alleen rekening met bestaande bebouwing, maar ook eventuele uitbreidingen worden door deze regels beschermd. Anders zou de omgeving het paardenbedrijf volledig kunnen remmen in zijn ontwikkeling.

Geurhinder en de Omgevingswet

Daar waar het volgens de regels nog steeds zo is, dat een stal tenminste 50 meter van een geurgevoelig object af moet liggen buiten de bebouwde kom en daarbinnen minimaal 100 meter, verandert er met de invoering van de Omgevingswet in januari 2024 wel het een en ander. Zo is het omgevingsplan breder van opzet en integreert het verschillende aspecten van de fysieke leefomgeving waaronder de ruimte voor bedrijvigheid en milieuzonering. Dit betekent dat er naast de milieubelasting ook andere aspecten zoals gezondheid, ruimtelijke kwaliteit en duurzaamheid worden meegenomen bij het bepalen van de inrichting van de leefomgeving. De huidige regels van de milieuzonering worden wel meegenomen in de zogenaamde bruidsschat. Dit is een verzameling van wetten en regels die eerder op landelijk niveau golden, maar nu worden toegevoegd aan het omgevingsplan wanneer de Omgevingswet ingaat. In deze bruiddschat staat ook dat de regels enkel van kracht zijn als er meer dan vier paarden of pony's op één locatie worden gehouden voor het bereiden. Voor gemeenten is het echter wel mogelijk om deze nog naar eigen invulling aan te passen. Hierdoor is er dus meer ruimte voor lokaal maatwerk en hebben gemeenten de vrijheid om af te wijken van de standaardregels met de juiste onderbouwing. Dit zorgt er dus ook voor dat belanghebbenden en burgers meer inspraak krijgen in deze nieuwe werkvorm.

In theorie hanteren gemeenten vanaf 2024 de volgende minimale afstanden bij een paardenhouderij:

• 25 meter vanaf een stal tot aan een bedrijfswoning welke hoort bij een ander agrarisch bedrijf
• 50 meter tot aan een woning in het buitengebied
• 100 meter tot aan een woning gelegen binnen de bebouwde kom

Deze regels gelden overigens alleen voor dierverblijven zoals stallen en niet voor een rijhal zonder stallen of een buitenrijbaan.

Opslag vaste mest

Met het oog op het voorkomen of beperken van geurhinder wordt vaste mest opgeslagen in een afgesloten voorziening voor een periode van maximaal te weken of ten minste op 50 meter afstand vanaf de begrenzing van de opslag van vaste mest tot een geurgevoelig objecten volgens de nieuwe Omgevingswet. Dit is overigens alleen van toepassing op paarden die worden gehouden voor de fokkerij en niet die worden gehouden voor de sport.

Maatwerk richtafstanden

Alhoewel de bovenstaande richtafstanden algemeen kunnen worden aangenomen, is dit dus niet altijd van toepassing op jouw locatie. De gemeente kan de regels uit de bruidsschat op eigen wijze in- en aanvullen. Dat wil zeggen dat ze in bepaalde gebieden de geurruimte kunnen verkleinen en in andere gebieden juist kunnen oprekken. Informeer dus altijd voor de start van jouw paardenproject – of het nu om nieuwbouw of verbouwing gaat – wat de op dat moment geldende regels zijn. Ga er zeker niet vanuit dat de regels van een aantal jaar geleden nog gelden, ook niet als je voor de rest over de juiste vergunningen of documenten beschikt.