Schuilstal bouwen: wat mag en wat niet?

Schuilstal bouwen: wat mag en wat niet?

Het klimaat verandert en dat merken we ook in ons kleine kikkerlandje. De zomers worden langer en steeds heter. Natuurlijk zien we onze dieren het liefst heel de dag in de wei lopen. Met de temperaturen van tegenwoordig en vervolgens een stevige bui is een schuilstal echter geen overbodige luxe meer. Maar mag je eigenlijk wel overal zomaar een schuilstal bouwen? In dit artikel legt Feije van Eijndhoven uit wat wel en niet mag en wat de mogelijkheden zijn.

Mag ik een schuilstal bouwen?

Het bouwen van een schuilgelegenheid of schuilhut zoals vele gemeenten het noemen, is niet zomaar toegestaan. Steeds meer gemeenten hebben een specifiek ‘schuilhutten beleid’, waarin aparte regels staan opgesteld voor het toestaan en bouwen hiervan. Waar een schuilstal vroeger gewoon werd gedoogd of juist niet toegestaan, stellen gemeenten nu vaak bepaalde randvoorwaarden hieraan. Dit leggen ze vast in een apart beleid in het geldende bestemmingsplan. Helaas zijn er geen standaard regels, omdat iedere gemeente een eigen beleid hanteert. Het is dan ook belangrijk om de mogelijkheden voor jouw specifieke locatie goed uit te (laten) zoeken.

Ontbrekend beleid schuilstallen

Toch zijn er nog steeds veel gemeenten die geen apart beleid hanteren voor het bouwen van een schuilstal. Op dat moment kunnen wij voor je bekijken welke mogelijkheden het bestemmingsplan nog kan bieden. In sommige gevallen is het onder de noemer ‘bouwwerk geen gebouw zijnde’ mogelijk om een schuilstal te realiseren al zijn de bouwmogelijkheden qua hoogte en oppervlak vaak wel beperkt. Wanneer dit niet zo is, zoeken we met je mee naar andere (creatieve) oplossingen.

Hoofdlijnen beleid schuilhutten vanuit provincies

Maar ook steeds meer provincies nemen vandaag de dag hoofdlijnen van de mogelijkheden van schuilstallen op in hun beleid. Aan de hand hiervan kan de gemeente hun beleid opstellen. In het verleden zagen de provincies een schuilstal vaak als ‘verrommeling van het landschap’ en waren het ongewenste gebouwen. De discussies over het dierenwelzijn hebben er echter voor gezorgd dat hier een kanteling heeft plaatsgevonden. Zo heeft de provincie Noord Brabant als een van de eerste provincies over schuilhutten het volgende opgenomen:

 ‘Schuilhutten zijn soms gewenst in verband met het hobbymatig houden van paarden. Binnen een toegekende woonbestemming is het niet altijd mogelijk hiervoor een voorziening te treffen. Het gaat nadrukkelijk niet om voorzieningen ten behoeve van een agrarisch bedrijf. Voor gebouwen en bouwwerken ten behoeve van een agrarisch bedrijf geldt dat die alleen zijn toegestaan binnen het toegekende bouwperceel.

Voorwaarde is dat deze voorzieningen gepaard gaan met beperkte bebouwing en dat de publiek aantrekkende werking beperkt is. Daarom zijn -al dan niet vereniging gebonden- horeca-activiteiten (alcoholische drankverstrekking en fast-service e.d.) ongewenst. 

Om te voorkomen dat er ingevolge deze verordening een bestaand bouwperceel ontstaat waar vestiging van andere functies mogelijk wordt, geldt als maximale oppervlakte van de bebouwing 90 m2. Een bestemmingsplan borgt dat de omvang van de bebouwing daartoe beperkt blijft. Gelet op de bepalingen inzake vergunningsvrij bouwen zoals opgenomen in het Besluit omgevingsrecht vraagt dat extra aandacht voor de regeling in het bestemmingsplan.’

Regels schuilstal voor paarden in het buitengebied

De drie meest voorkomende situatie wat betreft het bouwen van een schuilstal zijn die in het buitengebied, aan huis of bedrijfsmatig. Om je alvast wat handvatten te geven, leggen we hier wat meer over uit, te beginnen met de schuilgelegenheid in het buitengebied. Dit is waarschijnlijk de meest voorkomende, omdat veel mensen paarden of pony’s houden op een apart weiland in de buurt. In het buitengebied ligt dit vaak niet binnen een bouwblok en wordt hierbij onderscheid gemaakt of de schuilstal hobby- of bedrijfsmatig wordt gebruikt.

De meest voorkomende regels voor een schuilhut buiten het bouwvlak in het buitengebied zijn:

• De gemeente wijst speciale gebieden aan waarbinnen schuilgelegenheden zijn toegestaan. Dit zijn eigenlijk altijd percelen met een agrarische bestemming binnen een bebouwingsconcentratie, in een kernrandzone of in een zone rondom deze gebieden.
• Vaak zijn schuilhutten alleen toegestaan voor hobbymatig gebruik.
• Meestal stelt de gemeente eisen aan het minimale oppervlak van het perceel.
• Om de schuilhut te mogen realiseren is het vaak nodig dat er een ontheffing of afwijking in het bestemmingsplan wordt opgenomen. In dat geval moet er een reguliere omgevingsvergunning aangevraagd worden, waarvoor je legeskosten moet betalen voor de ontheffing of afwijking van het bestemmingsplan plus de bijbehorende bouwleges.
• Het toegestane oppervlak voor een schuilhut is meestal 20 à 30 vierkante meter met een bouwhoogte van 3 meter.
• De schuilhut moet aan ten minste één zijde open zijn.
• De gemeente kan als voorwaarde een landschappelijke inpassing vragen. 
• De schuilhut mag niet voor andere functies gebruikt worden zoals buitenopslag voor bijvoorbeeld voer.
• De gemeente staat vaak alleen locaties toe waarbij overlast naar derden uit te sluiten is of zij stellen als voorwaarden een bepaalde afstand (vaak 50 meter) tussen de schuilstal en hun perceel.
• In een bestemming Bos of Natuur is het bijna nooit toegestaan om een schuilstal te bouwen.

Schuilstal paard aan huis

Wanneer je een schuilhut aan huis op je bouwblok wilt realiseren binnen de bestemming wonen gelden weer andere regels dan voor het buitengebied. De schuilgelegenheid wordt dan namelijk gezien als een bijgebouw van de woning. Daarom is het in dit geval interessant om te onderzoeken of het mogelijk is om de schuilstal vergunningsvrij te bouwen. Of dit zo is, is afhankelijk van onder meer de gewenste locatie, het oppervlak van je perceel en de hoeveelheid aan bijgebouwen die je al op het perceel hebt staan. Even een paar zaken voor het vergunningsvrij bouwen op een rij:

• Vergunningsvrij bouwen in het buitengebied is afhankelijk van de grootte van je perceel, maar vaak is maximaal 150m2 toegestaan met een goothoogte van 3 meter en een bouwhoogte van 5 meter.
• Het voordeel van vergunningsvrij bouwen is dat je geen bouwtekeningen hoeft te laten maken, geen procedure hoeft te doorlopen en geen legeskosten hoeft te betalen.
• De meeste gemeenten hanteren ook in het bestemmingsplan bouwregels voor bijgebouwen. In veel gevallen zijn deze gelijk aan het vergunningsvrij bouwen, soms wijken de toegestane oppervlaktes of bouwhoogtes iets af.
• Belangrijk bij het bouwen is dat er rekening wordt gehouden met mogelijke overlast (stank, geluid, vliegen etc.) voor eventuele buren.

Bedrijfsmatige schuilstal bouwen

Wanneer je bedrijfsmatig dieren houdt dan bewandel je voor het realiseren van een schuilstal vaak een andere weg. Het is dus belangrijk om ten eerste bij de gemeente na te gaan of ze een schuilhutten beleid heeft en of hierin onderscheid wordt gemaakt tussen hobby- en bedrijfsmatig gebruik. Wanneer er onderscheid wordt gemaakt, is de kans groot dat je als bedrijf zijnde de schuilstal enkel binnen je bouwblok mag realiseren. Het voordeel hiervan is dat de schuilstal kan worden gezien als bedrijfsgebouw, waardoor ruimere bouwmogelijkheden zijn. Nadeel is echter wel dat je op je bouwblok vaak al genoeg stalruimte hebt en juist behoefte hebt aan een schuilstal (ver) buiten je bouwblok.

Aan de slag met jouw schuilstal

Wil jij ook een schuilhut bouwen en heb je aan de hand van dit artikel vragen of dit wel of niet mag op jouw perceel, neem dan gerust contact op!