Hij komt: de nieuwe Omgevingswet of toch (nog) niet? .... Weer uitgesteld

Het is een aantal keer vooruitgeschoven en ook nu wordt hij weer uitgesteld: de nieuwe Omgevingswet. Feije werkt als projectleider Omgevingsplan al enkele maanden aan de uitwerking van deze wet, en daar komt een hoop bij kijken.

Deze wet gaat alle wetten en regels voor alles wat zich in de leefomgeving afspeelt bundelen tot één centrale plek. Dit betekent dat je in het vervolg niet meer op tien verschillende plekken moet zoeken om de regels voor jouw plan te achterhalen. In dit artikel leggen we globaal uit wat deze Omgevingswet met zich meebrengt.

Het was dus altijd zo dat je de informatie die je nodig had op het gebied van ruimtelijke ontwikkeling, milieu, bouwen, wonen, etc. op verschillende plekken moest zoeken om te weten hoe het precies zit. Bijvoorbeeld of je een vergunning wel of niet nodig hebt. Ook staat het huidige omgevingsrecht vaak in de weg bij de ontwikkeling van innovatieve en duurzame initiatieven. Daar wilden ze bij de Rijksoverheid (ze zijn hier al vanaf 2011 mee bezig) graag vanaf en daarvoor in de plaats moest één duidelijk overzicht worden gemaakt van alle wetten. Dit zal voor snellere procedures en meer duidelijkheid moeten gaan zorgen. Vooral voor de gewone mens die niet van de hoed en de rand weet. Met de komst van de nieuwe Omgevingswet zou je dus in een opslag moeten zien hoe het zit op het gebied van vergunningen.

 
Bestemmingsplan wordt omgevingsplan

Een heel belangrijke verandering binnen de Omgevingswet is dat alle decentrale overheden één regeling voor de fysieke leefomgeving krijgen. Voor gemeenten betekent dit dat het bestemmingsplan wordt vervangen door het nieuwe omgevingsplan. Al is dit omgevingsplan meer dan enkel het bestemmingsplan. Dit omdat het alle regels omvat over de fysieke leefomgeving dus ook bouwwerken, infrastructuur, water(systemen), bodem, lucht, landschappen, natuur en cultureel en werelderfgoed. Net als in het bestemmingsplan staat er in het omgevingsplan welke activiteiten er op welke locatie verricht mogen worden. Maar in de nieuwe situatie is het de bedoeling om de locaties globaler te bestemmen op basis van functies. Het idee hierachter is dat er uitsluitend vastligt welke functies toelaatbaar zijn en de randvoorwaarden in het plan worden opgenomen. Het antwoord op de vraag of een initiatief voldoet aan de randvoorwaarden kan daarmee in een later stadium (bij het verlenen van een vergunning) gegeven worden.

 
Voorbeeld voor toekomstige bouwactiviteiten

Als we kijken naar de vergunningen die op dit moment het meest worden aangevraagd dan staat de omgevingsvergunning voor bouwactiviteiten met stip bovenaan. Een mooi voorbeeld om te kijken hoe dit er straks in de nieuwe situatie uit gaat zien. Op dit moment valt de omgevingsvergunning onder de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo). In de nieuwe situatie wordt deze opgesplitst in twee delen: een technisch deel en een ruimtelijk deel. In de praktijk betekent dit dat er twee vergunningen nodig zijn om te kunnen bouwen, namelijk de omgevingsvergunning voor de technische bouwactiviteit en een omgevingsvergunning voor de omgevingsplanactiviteit. Dit omdat het voor een ontwikkelaar wenselijk is om eerst inzicht te krijgen of het ruimtelijk gezien wel mogelijk is om bouwplannen te realiseren voorafgaand aan de verdere technische uitwerking van dit plan. De verwachting is dat de onderzoeklasten worden beperkt door de opsplitsing hiervan.

Zienswijze indienen op omgevingsplan

Er gaat dus het een en ander veranderen wat invloed kan hebben op jouw locatie en de plannen die je hebt, maar gelukkig gebeurt dat niet zomaar. Gemeenten hebben tot 2029 om de bestemmingsplannen en alle andere regels om te vormen naar een omgevingsplan. Nadat de gemeente kenbaar heeft gemaakt dat ze een voornemen hebben om het omgevingsplan (of een deel daarvan) vast te stellen, gaan ze een ontwerpplan opstellen. Dit plan ligt vervolgens ter inzage wat betekent dat je een zienswijze kan indienen tegen het ontwerp hiervan. Na publicatie treedt het omgevingsplan in principe na vier weken in werking, tenzij er beroep wordt ingediend. Op zo’n moment kan er een voorlopige voorziening worden aangevraagd om te voorkomen dat een onomkeerbare situatie ontstaat. Een rechter beslist hierna of het omgevingsplan (deels) wordt geschorst.

Overgangsrecht

Wanneer de Omgevingswet in werking treedt is het uitgangspunt dat elke gemeente van rechtswege beschikt over een omgevingsplan, maar om deze overgang in goede banen te leiden is het overgangsrecht in het leven geroepen. Dit wil zeggen dat alle geldende planregimes worden gevoegd tot één omgevingsplan voor het gehele gemeentelijke grondgebied. Op de datum waarop de Omgevingswet in werking treedt zal alles opgaan in het omgevingsplan wat daarnaast ook een zogenaamde bruidsschat zal bevatten. Deze bruidsschat zijn regels van het Rijk die bij de ingang van de Omgevingswet automatisch worden opgenomen in het omgevingsplan, zoals milieuregels en bouwregels. Tijdens het overgangsproces gaat gewerkt worden met een oud tijdelijk deel, nieuw tijdelijk deel en het nieuwe deel, zodat gemeentes de tijd krijgen om alles vorm te geven. Uiterlijk eind 2029 moet alles definitief staan waarbij naar alle waarschijnlijkheid 1 januari 2023 als startdatum wordt genomen. Dit betekent dat alle aanvragen na de inwerkingtreding van de Omgevingswet zowel aan het omgevingsplan (inclusief de bruidsschat) als de gemeentelijke verordeningen getoetst moeten worden. Voor alle aanvragen die worden ingediend voordat deze nieuwe wet in werking treedt is het oude recht van toepassing.

 
Digitaal Stelsel Omgevingswet

In de toekomst is het plan dat zowel particulieren als bedrijven via één loket digitaal hun vergunningen kunnen aanvragen, meldingen kunnen doen en kunnen zien welke regels op een locatie van toepassing zijn. Dit zal vorm krijgen onder de naam Digitaal Stelsel Omgevingswet (DSO). In de overgangsfase zullen ook de oude tijdelijke plannen digitaal zichtbaar worden gemaakt, zodat de voorgaande regels hierop ingezien kunnen worden. Feije is al een behoorlijke tijd actief bezig met de Omgevingswet als projectleider bij de gemeente Montfoort, een functie die ze één dag in de week bekleedt. Daardoor weet ze precies wat er aan beide kanten van de tafel speelt. In dit artikel gingen we voornamelijk in op de Omgevingswet in zijn algemeenheid, de komende tijd houden we jullie op de hoogte van de veranderingen en zullen we ons expliciet gaan richten op de informatievoorziening hiervoor rondom voor paardenhouders.