Hoe ga je bewuster om met water als paardenhouder?

Ons waterverbruik komt steeds meer onder druk te staan, zeker na een aantal droge jaren op rij. Daarnaast krijgen we steeds vaker te maken met extreme hoosbuien afgewisseld met die droogte. Dat vraagt om bewuster met ons water om te gaan volgens specialist op dit gebied, Angelien Hagenaars. Ze legt ons alles uit over de waterschaarste die op de loer ligt en de oplossingen die ervoor zijn.

Ons water is nog redelijk goedkoop waardoor veel mensen en ondernemers nog niet de noodzaak zien om bewuster hiermee om te gaan. Maar volgens Angelien komen we straks wel echt op een punt dat het nodig is om ons hiermee bezig te houden.
 

Waterschaarste op paardenbedrijven

Angelien legt in een gesprek met Mount advies uit dat de waterschaarste in Nederland zich al wel langer aandringt. “Maar door het vallen van voldoende regen, was de noodzaak er nog niet zo naar om hier iets mee te doen of actie te ondernemen. Na vier droge jaren op rij waarin het grondwater flink is gezakt, komt die realisatie gelukkig wel meer. Zeker op zandgronden zoals in Noord-Brabant en Limburg merken ze hiervan de gevolgen doordat deze gebieden sneller verdrogen. Het is een maatschappelijk probleem aan het worden, waar we met z’n allen iets aan moeten gaan doen.”

 
Bewuster met water als paardenhouder

Maar wat kan je als paardenhouder doen om bewuster met je water om te gaan? Angelien vertelt om te beginnen dat je je voor het beregenen van de rijbaan eens moet afvragen of dat wel altijd nodig is. “Standaard elke dag de bak sproeien terwijl je niet elke dag hierin rijdt, is bijvoorbeeld iets om over na te denken. Kan dat anders of kan je daar water voor gebruiken wat je eerder al hebt opgevangen? Kan je het water via de drainage bijvoorbeeld opvangen en hergebruiken? Ook wanneer je een eb- en vloedsysteem gebruikt in je rijbaan kan je erover nadenken hoe je deze vochtig houdt en water kunt hergebruiken. Wanneer je je bak nog moet aanleggen is het dus slim om vooraf na te denken hoe je dit kan doen op een manier waarop je minder water verbruikt.”

 
Regenwater opvangen bij paardenhouderij

Om dat water te hergebruiken moet je het natuurlijk eerst opvangen en daarvoor zijn volgens Angelien verschillende opties. “Zo kan je het regenwater wat op je daken valt opvangen en via regenpijpen naar een bassin voeren. Maar je kan natuurlijk ook groter denken en meer water opvangen. Dat is afhankelijk van hoeveel je nodig hebt. Is het zinvol om al het water op je erf op te vangen of is het dakwater al voldoende? Ook is het afhankelijk van de investering die je hiervoor wilt maken en hoeveel ruimte je beschikbaar hebt voor een waterbassin.

Bij bestaande stallen is het misschien lastiger om daar plek voor te maken, omdat de meest ideale oplossing is om dat onder de grond op te slaan. Stallen die in een voormalige koeienstal zijn gemaakt kunnen hier bijvoorbeeld ook de mestkelder voor gebruiken. Bij nieuwbouw zou je dus graag iets onder de stal willen maken waar je water in kunt opslaan. Wanneer je ervoor kiest om water van het hele erf op te vangen dan moet je er wel voor zorgen dat je erf schoon blijft en het water niet langs de plek waar je mestafvoer zit loopt. Dit verontreinigt het water dat in de opvang komt en zorgt ervoor dat het systeem dichtslibt.”

 
Is de watervoorziening legaal?

Zulke systemen moet je wel mogen aanleggen en dus is het belangrijk om dit mee te nemen in het plaatje wat je vergunningen betreft. Angelien legt uit dat het niet alleen voor nieuwe plannen goed is om je af te vragen of je hiervoor een vergunning nodig hebt, maar ook of je huidige watervoorziening wel legaal aanwezig is en zo niet, of je deze legaal kunt maken. “Waar de beregeningsput zit en ook hoe diep deze is bepalen onder andere of je hier een vergunningsplicht voor hebt. Op sommige paardenhouderijen is zomaar een put geslagen zonder hierover na te denken. Zeker in de droge periodes controleren ze op de beregening en vergunningen hiervan. Heb jij dit niet op orde dan kan dat behoorlijk in de papieren lopen.”

 
Subsidies op wateropvang voor paardenhouders

Bij de beslissing om wel of geen watersysteem te nemen, spelen behalve de vergunning ook de kosten een belangrijke rol. Dan is het goed om te beseffen dat water de komende jaren flink duurder kan gaan worden, zegt Angelien. “Er is nu kostentechnisch nog niet genoeg noodzaak om met hergebruik aan de slag te gaan. Het aanleggen van een bassin, de pompen en de plek kost best wat geld. Al moeten we daar uiteindelijk wel naartoe met z’n allen. Uiteindelijk verdien je het terug en wordt het een investering. Op gebied van subsidies is het sterk afhankelijk van de omgeving waarin je woont. In het gebied van waterschap de Dommel hebben ze bijvoorbeeld goede regelingen voor de aanleg van waterconserverende maatregelen. Maar dat heb je dus niet overal. Per gebied zal je uit moeten zoeken hoe dit zit en wat de mogelijkheden op dat moment zijn.”

Fiscaal voordeel wateropvang

Naast subsidies kan je volgens Angelien ook gebruik maken van belastingtechnische regelingen zoals de MIA (Milieu Investerings Aftrek) of Vamil (willekeurige aftrek). “Dit zijn geen subsidies maar wel regelingen waarmee je de investering versneld af mag schrijven waardoor het vooral interessant is voor bedrijven die geld verdienen met hun paardenhouderij.” Op de milieulijst van 2023 zie je welke mogelijkheden dit jaar in aanmerking komen voor aftrekposten. Elk jaar wordt deze lijst opnieuw bijgewerkt en kan je checken welke fiscaal voordeel het voor jou kan opleveren.
 
Wie is Angelien Hagenaars?
Na haar afstuderen aan de HAS Hogeschool ging Angelien aan de slag bij het Waterschap waar ze veel kennis heeft opgedaan en zich heeft verdiept in ons waardevolle water. Nadat ze daarna bij ZLTO aan de slag ging als omgevingsadviseur bleef ze zich met de meer watergerelateerde dossiers bezighouden. Op dit moment runt ze haar eigen bedrijf op het gebied van ruimtelijke ordening en milieu, is ze samen met haar man eigenaar van een melkveehouderij en is dagelijksbestuurslid van Waterschap Brabantse Delta.