Zorgboerderijen op vergunningsgebied

Wist je dat Mount advies zich ook bezighoudt met ruimtelijke procedures en vergunningen rondom zorgboerderijen? Dit is vaak iets complexer dan bij andere projecten, omdat er veel bij komt kijken. Niet alleen op het gebied van ruimtelijke ordening (ro), maar ook op basis van de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo). In dit artikel vertellen we je daarom graag meer over dit traject om goed beslagen ten ijs te komen.
 
Bij Mount advies houden we ons voornamelijk bezig met het ruimtelijke traject, maar je kunt dit niet los zien van de Wmo. Je bent immers zorgaanbieder en dus moet je ook aan die eisen en richtlijnen voldoen om het totaalplaatje rond te krijgen.

image

Vergunning zorgboerderij aanvragen

Wanneer je met een zorgboerderij van start wilt gaan is het ten eerste belangrijk om te kijken hoe het zit met de vergunningen die je al hebt en welke je nodig hebt. Je voegt namelijk een nieuwe functie toe aan je bestemming die niet direct past binnen een agrarisch bedrijf of paardenhouderij. Om dit binnen de bestaande de regels te realiseren heb je vaak een vergunning (binnenplans middels een afwijkingsbevoegdheid) of bestemmingsplanwijziging nodig om van start te mogen. Het bestemmingsplan is vaak heel strak opgesteld en bij enkel agrarische bedrijfsactiviteiten is het toevoegen van een zorgfunctie aan het bestaande bedrijf niet zomaar toegestaan. Om een zorgboerderij toe te voegen stelt de gemeente allerlei eisen en randvoorwaarden. Een zorg- of maatschappelijke functie toevoegen wordt gezien als nevenactiviteit en hier gelden eigenlijk altijd aparte regels voor. Niet alleen wat oppervlakte betreft, maar ook bijvoorbeeld de afstand tot andere bedrijven of het aantal op te vangen mensen. Die regels mogen de gemeentes zelf bepalen en vaak betekent dit dat nieuwbouw voor een zorgboerderij niet (zomaar) is toegestaan. Al begrijpen wij ook heel goed dat je graag iets nieuws wilt bouwen, waarvoor Mount advies altijd een passende oplossing probeert te vinden.


 
Onderscheid hoofd- en nevenactiviteiten

In elk bestemmingsplan zit een afwijkingsbevoegdheid voor een nevenactiviteit. Dit betekent dat het agrarische bedrijf de hoofdactiviteit moet zijn. De reden voor het opstarten van een nevenactiviteit is vaak een financiële. Boeren kiezen vaak voor een zorgboerderij omdat hun hoofdactiviteit momenteel niet meer genoeg geld genereert. Het kan dus voorkomen dat de zorgboerderij uiteindelijk betere cijfers draait dan het hele agrarische bedrijf. In sommige gevallen kijken gemeentes naar de financiële verdeling om te bepalen wat de hoofdactiviteit en wat nevenactiviteit is. Dit kan voor lastige situaties zorgen. Mount advies gaat in deze situaties altijd in overleg met de gemeente om te zoeken naar een goede en onderbouwde oplossing.

image

Beleid zorgboerderijen

Een paar jaar geleden werd elk initiatief voor een zorgboerderij nog met open armen ontvangen, maar door een verschuiving in de markt en de vele aanvragen zien de gemeentes door de bomen soms het bos niet meer. Het is een goed businessmodel, maar veel mensen springen erin om de verdiensten. Dat is iets wat je zeker niet moet doen. De zorgboerderij wordt echt een ‘way of life’, zeker als er sprake is 24-uurszorg. Het moet dus wel iets zijn wat je ligt om het niet te laten tegenvallen. Omdat er nu zoveel zorgboerderijen oppoppen, worden gemeentes steeds strenger in de beoordeling en maken ze steeds vaker beleid met meer en meer regels waaraan je moet voldoen. De papierwinkel om een zorgboerderij te mogen beginnen wordt helaas dus steeds ingewikkelder.


 
24-uurszorg

Er is veel vraag in de markt naar 24-uurszorg, maar tot nu toe nog weinig aanbod. Het houdt ook nog best wel wat in om dit te doen, want het is geen 9-tot-5-baan meer. Ook gemeentes vinden dit spannend, omdat je dan permanent mensen op het bedrijf hebt. Ze weten vaak ook niet hoe ze dat moeten beoordelen. Of dit onder de noemer van een tweede bedrijfswoning valt en wat te doen met geuroverlast? Je mag vaak wel arbeidershuisvesting realiseren, maar dit is opeens een andere kwestie. In de ruimtelijke ordening zitten er dus nog veel haken en ogen aan en dat vraagt bereidwilligheid van de gemeente om hieraan mee te werken. Je moet dus wel met een goed plan komen. Zeker omdat er binnen gemeentes nog veel onwetendheid heerst over de doelgroep. Een zorgboerderij is lang niet altijd een dagbesteding voor oudere mensen, er komen steeds meer varianten met specialistische zorg bijvoorbeeld voor mensen met psychische klachten. Communicatie is dus een belangrijk sleutelwoord om begrip bij de gemeente te creëren.


 
Wet maatschappelijke ondersteuning

We hadden het eerder in dit artikel al even over de Wmo; het maatschappelijke gedeelte om een zorgboerderij op te mogen starten. Een aanvraag wordt namelijk zowel door de afdeling ro als de afdeling Wmo van de gemeente beoordeeld. Je mag niet zomaar voor mensen zorgdragen en je zal hiervoor dus worden gescreend. Veel gemeentes werken met vaste contracten waarbij deze partijen aan regels moeten voldoen alvorens ze zich een gekeurde instantie mogen noemen. Het is goed om te weten dat er ander soort ambtenaren bij de ro-afdeling werken dan bij de Wmo-afdeling en de werkwijzen sluiten niet altijd op elkaar aan. Dit maakt het een uitdaging om beide eisenpakketten bij elkaar te brengen.
 
Wil jij de mogelijkheden van een zorgboerderij op jouw locatie onderzoeken? Neem dan contact met ons op voor een vrijblijvend gesprek.

Heb je nog vragen? Ik sta graag voor je klaar.

Feije Smies - van Eijndhoven

Feije Smies - van Eijndhoven

Expert en strategisch adviseur hippische ruimtelijke ordening