Paarden aan huis = ruimte te kort

Veel paardenliefhebbers dromen van het houden van paarden aan huis, maar verkijken zich vaak op wat de (on)mogelijkheden zijn. De meeste onwetendheid zit hem in de verwachting dat bij een huis in het buitengebied alles kan, maar dit is nog niet zo simpel. Als particuliere hobbyist in het buitengebied mag je in principe maar 150m2 aan bijgebouwen hebben inclusief alle aan-, uit en bijgebouwen.

Een huis in het buitengebied met een paar stallen. Het wordt vaak verheerlijkt, maar met alle ruimte die je daar hebt mag je zeker niet onbeperkt alles doen. Het begint al met het aantal paarden wat je mag houden. Volgens de regels (uit het Activiteitenbesluit) mag je hobbymatig tot vijf paarden houden. Op basis van vaste jurisprudentie mag dat onder voorwaarden verhoogd worden naar acht, maar daar houdt het dan ook echt bij op.

 
Tip: Vergeet als particuliere paardenhouder niet om de verplichte I&R registratie te doen!
 

Regels particuliere paardenhouder

Eén paardenbox heeft al snel een afmeting van drie bij vier meter en met acht stallen ben je dus al snel 96m2 kwijt aan alleen de stallen. En dat terwijl je in het buitengebied maar 150m2 aan bijgebouwen mag hebben. Dat is inclusief aanbouwen zoals de garage, serre en carport. Met die acht paarden heb je dus maar 54m2over voor de rest van je aan- uit en/of bijgebouwen. Waar laat je dan je hooi, stro, zadels, poetsplaats of je zadelkamer? Nu heeft niet iedere particuliere paardenhouder acht paarden aan huis en zijn het er vaak gemiddeld drie. Dat scheelt al enorm in de verdeling, maar toch blijft het spelen met de ruimte en regels die je hebt. Zeker als je de trailer en trekker bijvoorbeeld overdekt wilt hebben staan.

VAB-locaties

Steeds meer agrarische bedrijven in het buitengebied komen leeg te staan. In vaktaal noemen we dit VAB-locaties. Er is een enorme run op deze locaties, want de schuren staan er immers al en er is voldoende ruimte. Dat de schuren er staan, wil alleen niet zeggen dat je deze mag behouden. Elke provincie heeft daar een apart beleid voor. Zo vindt de provincie Brabant dat je alles moet slopen tot 150m2 als de bestemming omgezet wordt naar een woonbestemming en heb je er dus niks mee gewonnen. In Friesland mag je van alles wat je sloopt de helft terugbouwen mits de te slopen panden ooit met vergunning zijn gebouwd. Als je geluk hebt dan is er op gemeentelijk niveau een sloopbonusregeling. Als deze er al is dan is de inhoud hiervan in elke gemeente weer anders.
 
Om je een beeld te geven, worden voor deze sloopbonusregeling vaak de volgende drie hoofdlijnen aangehouden:

1. Van de VAB-locatie met oude schuren mag je 150m2 houden plus 25% van wat je sloopt. Vaak geldt er dan vervolgens toch nog een maximum variërend van 200m2 tot 400m2.
2. Heb je zelf niets te slopen maar gaat er nog een boer in de gemeente stoppen dan mag je de sloop van deze gebouwen inzetten om 25% op jouw locatie terug te bouwen. Deze regel geldt lang niet overal, vooral Limburgse gemeenten passen dit toe.
3. Na het storten van een financiële bijdrage ten behoeve van natuur- en landschapswaarde mag je daarvoor extra terugbouwen bovenop de 150m2. Ook hiervoor geldt vaak weer tot een maximum van 200m2 tot 400m2.

 
Illegale gebouwen en overgangsrecht

Vaak krijgen we de opmerking: “Maar de buren hebben ook zo veel bijgebouwen”. Dat mag zo zijn, maar je weet niet of dit allemaal volgens de regels is gegaan. Ook als je een paardenlocatie koopt die al af is, moet je altijd goed nagaan of alles wat er staat vergund is. Wij komen (helaas) vaak tegen dat er een schuilstal of hooischuur illegaal op het terrein staat.
Het kan ook zo zijn dat je een VAB-locatie of een ander object koopt wat al een woonbestemming heeft en waar veel meer bijgebouwen dan die 150m2 staan. Als deze ooit met vergunning zijn geplaatst zijn ze legaal, maar het extra oppervlakte bovenop de 150m2 valt dan onder het overgangsrecht. Dan mag je wat er staat behouden en onderhouden, maar je mag niet slopen en terugbouwen. Voor het onderhouden gelden ook weer strenge regels, je mag namelijk niet zomaar even het dak vernieuwen! De gemeente heeft voor deze extra bebouwing een soort van uitsterfprincipe op dit object gelegd om niet directe sancties te hebben, maar in de toekomst zo veel mogelijk extra bebouwing uit het buitengebied weg te halen.

Bouwen binnen woonbestemming

Voor een VAB-locatie krijg je, wanneer je geen agrarisch bedrijf hebt, in veel gevallen alleen een financiering als je hem omzet naar een woonbestemming. Het kan wel zo zijn dat een deel van de grond die om de woning heen ligt wel nog steeds een agrarische bestemming blijft houden. Wanneer je wilt gaan bouwen is ons advies om zo veel mogelijk binnen de woonbestemming te regelen, want daar zijn de bouwmogelijkheden makkelijker en zijn er regels voor vergunningsvrij bouwen. Is het oppervlakte van de woonbestemming klein dan wordt het al lastiger. Vervolgens is het ook afhankelijk van wat een gemeente wel en niet binnen een agrarische bestemming toelaat. Als paardenliefhebber kan je best een lijstje met wensen hebben met een 20x60 baan, longeercirkel, stapmolen, maar het is de vraag of dit allemaal mag en kan. Veel gemeentes lopen nog achter in hoe de paardenfaciliteiten zich ontwikkelen en vinden een 20x40 baan voor professionele paardenhouders groot genoeg. Laat staan wat ze voor een particuliere paardenhouder bedenken. Een stapmolen en longeercirkel zien ze als iets wat enkel nodig is op een echt bedrijf. Vaak is het ook zo dat gemeenten alleen regels hebben voor een bak en dat er voor de rest niks is vastgelegd in de bestemmingsplanregels.
 

Inrichting paardenlocatie

Bij Mount advies helpen we je graag bij het onderzoek naar wat kan en mag en om dit vervolgens uit te werken in een inrichtingsplan voor de paarden aan huis. Bij het maken van zo’n plan beginnen we altijd met de ‘lagenbenadering’. Het landschap is opgebouwd uit drie lagen en deze wil je zo gunstig mogelijk gebruiken. Door het maken van een SWOT-analyse bekijken we de sterke en zwakke punten van het terrein en kijken we waar de kansen liggen en wat voor problemen gaat zorgen. Alle risico’s waardoor een plan niet tot uitvoering zou komen, brengen we in kaart. Aan de hand hiervan ontstaat een vlekkenplan wat we gebruiken voor de inrichting van het terrein. Hierbij proberen we zo veel mogelijk rekening te houden met het bouwblok en de regels die op de locatie gelden om te kijken wat we vergunningsvrij mogen doen en waar we een vergunning voor aan moeten vragen.

 Bedrijfsmatig versus particulier

Als je dit alles leest zou je bijna overwegen om je hobby voor de wet bedrijfsmatig uit te voeren. En je bent niet de enige. Toch is dit nog ingewikkelder. Naast het feit dat je moet laten zien dat je een volledig inkomen kan realiseren uit het bedrijf bij de aankoop van een bedrijfsmatige locatie, moet je ook een milieumelding doen en kan het zijn dat je een natuurvergunning nodig hebt en dus ook stikstofrechten moet hebben of kopen. Er komt ook hier dus een hoop bij kijken. Bedrijfsmatig met je hobby verdergaan is dus zeker niet per se voordeliger of zelfs een mogelijkheid. Bij een bedrijfslocatie loop je bovendien tegen hele andere problemen aan zoals onder andere de stikstofrechten.
 
Mount advies helpt je graag om te onderzoeken welke mogelijkheden er zijn en welke regels voor jouw specifieke situatie gelden. Wil je de paarden aan huis of heb je je oog laten vallen op een VAB-locatie en wil je weten wat hier mogelijk is? Neem gerust contact met ons op.