Lesgeven in de buitenbak, mag dat?

Heb je er ooit over nagedacht of je volgens de regels van de gemeente gewoon thuis in de buitenbak je lessen mag geven? Je bent immers geen rijvereniging of manege en hoogstwaarschijnlijk kan je er in je bestemmingsplan niks over terugvinden. Maar hoe weet je dan wel hoe het zit? In dit artikel bespreken we een casus waarbij je geen bedrijfsbestemming hebt en dus vanuit huis werkt.

Om eerlijk te zijn is het geven van lessen en/of clinics altijd een lastig verhaal en staat er vrijwel nooit duidelijk iets over deze activiteiten in een bestemmingsplan. Voor ons als paardenmensen onder elkaar is het duidelijk wat jij bedoelt als je thuis les wilt geven; er komen een aantal lesklanten per week met hun eigen paard of pony bij jou lessen, parkeren de trailer bij jou op het erf en zijn na ongeveer een uur weer weg. Maar zodra de gemeente het woord ‘paardrijles’ hoort, gaan zij er vaak direct vanuit dat er een manege komt en gaan alle alarmbellen af. Heel logisch eigenlijk. Een manege is namelijk niet iets wat ze zomaar overal willen toestaan en onze wetgeving laat dit ook helemaal niet overal toe. Wat zijn de mogelijkheden zonder dat de gemeente je plannen om les te geven meteen afwijst? De eerste tip: stap niet direct naar de gemeente, maar doe zelf eerst goed je huiswerk of schakel een adviseur in.

 
Wat zegt het bestemmingsplan?

Voor het gemak nemen we even een voorbeeld. In deze casus is sprake van een woonbestemming met een deel agrarische grond. Dat is in de meeste gevallen zo als je paarden aan huis hebt. Dat een deel agrarische grond is, betekent niet dat je hier zomaar agrarische of recreatieve activiteiten op mag uitvoeren. In het betreffende bestemmingsplan voor deze casus staat dat een aan huis verbonden beroep of aan huis verbonden bedrijfsactiviteit binnen de woonbestemming direct mogelijk is, hiervoor heb je dus geen vergunning nodig. Om uit te vinden of instructie hier ook binnen valt, zullen we nog even verder inzoomen.

 
Aan huis verbonden beroep

Dit betekent dat je in de woning en/of de daarbij behorende bijgebouwen je beroep mag uitoefenen of beroepsmatig bepaalde diensten mag verlenen. Dit geldt voor de volgende gebieden:

• Administratief
• Juridisch
• Kunstzinnig
• Maatschappelijk
• (Para)Medisch
• Ontwerptechnisch
• Zakelijk

Dit geldt ook voor een daarmee gelijkgestelde onderneming zoals een dienstverlenend bedrijf als het maar geen escortbedrijf of seksinrichting betreft. Belangrijk aandachtspunt hierbij is dat de woning voor het grootste deel de woonfunctie behoudt en de uitoefening van het beroep een ruimtelijke uitstraling heeft die hier dus ook bij past.
 
Een dergelijke regeling zien we in het merendeel van alle bestemmingplannen. Deze regeling is bedoeld voor kantoren in de (zakelijke) dienstverlening aan huis, een kapster aan huis, een nagelstyliste, schoonheidsspecialisten of bijvoorbeeld een fysiotherapeut met praktijk aan huis.

Aan huis verbonden bedrijfsactiviteit

Met deze bedrijfsactiviteit bedoelt de gemeente het verlenen van diensten of het uitoefenen van ambachtelijke activiteiten (geheel of overwegend door middel van handwerk). Net als bij het beroep is het hier ook weer belangrijk dat de aard, omvang en uitstraling zo zijn dat dit past in de woning en/of bijbehorende bijgebouwen en het niet ten koste gaat van de woonfunctie.
 
In Nederland worden alle bedrijven in een milieucategorie ingeschaald. Die begint bij 1 en gaat tot en met 5.2. Alleen de allerlichtste (kleine) bedrijven die nauwelijks voor overlast zorgen zijn als aan huis verbonden bedrijfsactiviteit toegestaan. Het gaat dan om milieucategorie 1 en heel soms 2. Een paardenbedrijf is milieucategorie 3 en dus niet toegestaan. Als de gemeente denkt dat je met paardrijles geven een manege bent zullen zij op basis hiervan dus direct zeggen dat het niet mag.

 
Waar valt instructie onder?

Zoals je ziet staat het geven van instructie hierboven er niet direct bij. De vraag is dus: mag het wel of niet? Het is het proberen waard om op basis van de begripsomschrijving die hoort bij de aan huis verbonden bedrijfsactiviteit aan te tonen dat het geven van instructie een dienst is. Het nadeel van de begripsomschrijving is wel dat de activiteiten in de woning en/of de daarbij behorende bijgebouwen plaats moeten vinden. Een buitenbak is dat uiteraard niet. Als je hier heel juridisch naar kijkt dat mag je wel instructie geven in de stal, je kantoor of in je woonkamer, maar niet in de buitenbak. Belangrijk om te beseffen als je probeert om instructie of clinics onder deze twee begrippen te laten vallen is dat de activiteiten alleen door de eigenaar van de woning mogen worden uitgevoerd. Het verhuren van de bak aan iemand die daar lessen of clinics in komt geven is dus niet toegestaan.
 
In een heel enkel geval zien we een regeling dat beroep aan huis en/of bedrijf aan huis ook is toegestaan op de gronden behorende bij de woning. Een buitenbak valt hier dan wel weer onder en dan is het geven van instructies dus toegestaan. Let wel: een gemeente kan ook in dit geval nog steeds denken dat er sprake is van een manege of rijvereniging. Het is dus ook hier mogelijk dat zij kritische vragen gaan stellen.

Afweging

Wanneer je thuis in de buitenbak je lessen wilt geven is het dus belangrijk om een inschatting te maken van de risico’s en aan de hand daarvan te overwegen om ‘gewoon’ van start te gaan of het vraagstuk toch bij de gemeente neer te leggen. Factoren die hierbij mee kunnen spelen zijn bijvoorbeeld:

• De verkeersoverlast die trailers kunnen veroorzaken
• Nabijheid van directe buren
• Stof-, licht- of geluidsoverlast

Het is aan jezelf om deze keuze te maken en te bepalen hoe groot de kans is dat buren komen klagen of de gemeente handhavend zal optreden. Natuurlijk kan je de overlast van veel factoren verkleinen door bezoekers op het terrein te laten parkeren, de baan vochtig te houden en te werken met een instructiesysteem.

 
Handhaving op vergunning

Het is per situatie afhankelijk hoe zwaar hier in de praktijk aan getild gaat worden tenzij iemand gaat klagen en een verzoek tot handhaving indient of de gemeente zelf actief gaat handhaven. Hoewel wij vinden dat het een manco is in de regelgeving dat lesgeven daar niet in is opgenomen, leest de rechter exact de letters van de wet, mocht het zover komen. En die zegt dat het beroep of de bedrijfsactiviteiten aan huis alleen in de woning en/of bijgebouwen plaats mogen vinden. Mocht het gebeuren dat de gemeente een handhavingstraject start dan is zij altijd verplicht om legalisatiemogelijkheden te onderzoeken. En in sommige situaties geeft de informatie uit het bestemmingsplan uitkomst. Ook hier is het dus weer maatwerk en altijd verstandig om goed op de hoogte te zijn van wat er mag, wat niet en wat de mogelijkheden zijn.
 
Heb je hulp nodig bij jouw vraagstukken? Wij helpen je graag, dus neem gerust contact met ons op.